Chrześcijaństwo

Chrześcijaństwo to monoteistyczna religia, która bazuje na nauczaniu zawartym w Piśmie Świętym.  Chrześcijaństwo należy do religii objawionych. Oznacza, to iż religia ta ma swój początek  związany z działalnością proroka bądź założyciela religii. W przypadku chrześcijaństwa okresem tym jest narodzenie w Nazarecie Jezusa Chrystusa, który uważany jest za Mesjasza i Zbawiciela.

Geneza chrześcijaństwa

Pierwsi wyznawcy chrześcijaństwa wywodzili się z ludności zamieszkującej rzymską prowincję Judee, gdzie żył i nauczał Jezus Chrystus. Okres działalności Jezusa datuje się na I połowę I wieku. Jezus Chrystus powołał 12 uczniów, zwanych apostołami. Byli to Szymon Piotr, Jakub, Jan Ewangelista, Filip, Bartłomiej, Tomasz, Mateusz, Szymon Kananejczyk, Juda Tadeusz i Judasz Iskariota. 

 Jezus żył do 36 r, n.e., kiedy to  został On skazany na śmierć przez rzymskiego namiestnika Judei Poncjusza Piłata. Umarł śmiercią krzyżówą, po której Zmartwychwstał w przeciągu 3 dni. Zmartwychwstanie Jezusa stało się sednem wiary chrześcijańskiej i motywem przewodnim działania pierwszych chrześcijan.

Nowa wiara związana była na początku z działalnością na Bliskim Wschodzie, w tak zwanych diasporach. Niezwykle ważną postacią dla rozwoju chrześcijaństwa była osoba świętego Pawła. Stworzył on bowiem w listach zasady etyczne i doktrynalne. Wraz uczniami Chrystusa nauczał i nawracał na nową wiarę.

Pismo Święte

      Chrześcijaństwo zakorzenione jest w judaizmie. Jezus i wszyscy jego pierwsi wyznawcy byli Żydami. Żydowska Biblia jest również dla chrześcijan świętą księgą, w odróżnieniu do wyznawców judaizmu nazywają ją jednak Starym Testamentem. Nowy Testament to pisma, w których zostało spisane życie i działalność Jezusa z Nazaretu. Kanon tekstów chrześcijańskich, które powstały między II a IV wiekiem to 27 pism powstałych między rokiem 51/52/ .

Nowy Testament składa się z :

a) Czterech Ewangelii zawierających narracje o życiu, nauczaniu i czynach Jezusa Chrystusa,

b) Dziejów Apostolskich opisujących powstanie i rozwój wczesnego chrześcijaństwa oraz działalność apostołów, przede wszystkim Piotra i Pawła,

c) Czternastu listów przypisywanych tradycyjnie apostołowi Pawłowi, zaadresowanych do pierwszych wspólnot chrześcijan (List do Hebrajczyków jako jedyny nie podaje imienia autora),siedmiu tzw. listów powszechnych,

d) Jednej księgi prorockiej, zwanej Apokalipsą lub Objawieniem św. Jana.

 Prześladowania

Pierwsi chrześcijanie byli prześladowani, zarówno przez Żydów, jak i też władców Rzymu. Najdotkliwsze prześladowania przypadają na okres rządów cesarza Dioklecjana. Prześladowania chrześcijan nie spowodowały jednak, zmniejszenia liczby wyznawców chrześcijaństwa. Wręcz przeciwnie liczba ich rosła, a torturowani chrześcijanie, pomimo ogromnych cierpień doznawanych podczas tortur nie zaparli się nowej wiary. Kres prześladowaniom położył dopiero edykt mediolański z 313 roku, który gwarantował chrześcijanom takie same prawa, jak wyznawcom innych religii.

Credo chrześcijan

            Chrześcijańskie wyznanie wiary jest wspólne wszystkim Kościołom Wschodu i Zachodu.  Credo powstało w wyniku dwóch pierwszych soborów powszechnych mających miejsce w 325 i 381 roku. Składa się ono z następujących zasad wiary chrześcijańskiej:


1. Wiara w jednego Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych;

2. Wiara w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, zrodzonego z Ojca przed wszystkimi wiekami, współistotnego Ojcu, i przez Którego wszystko się stało;

3. Wiara, że Jezus Chrystus dla zbawiania ludzi zstąpił z nieba i za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem;

4. Wiara, że Jezus Chrystus został umęczony pod Ponckim Piłatem, ukrzyżowany, umarł i został pogrzebany;

5. Wiara, że Jezus Chrystus zstąpił do piekieł i trzeciego dnia zmartwychwstał;

6. Wiara, że Jezus wstąpił do nieba i siedzi po prawicy Boga Ojca wszechmogącego;

7. Wiara, że powtórnie przyjdzie w chwale sądzić żywych i umarłych, i że królestwo Jego nie będzie końca.

8. Wiara w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi, który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę, który mówił przez Proroków.

9. Wiara w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół.

10. Wiara w odpuszczenie grzechów.

11.Wiara w zmartwychwstanie ciał.

12.Wiara w życie wieczne.

Podstawy wiary 

Większość chrześcijan wyznaje dogmat trynitarny (większość uznaje wiarę w ów dogmat za warunek konieczny, by móc się nazywać chrześcijaninem), który głosi, że Bóg istnieje w trzech osobach (hipostazach), czyli, że Bóg jest Trójjedyny. Oznacza to, że Bóg, co do natury jest Jeden, choć w trzech Osobach: jako Bóg Ojciec, Syn Boży (Jezus) i Duch Święty.

Bóg z miłości do pogrążonej w grzechu ludzkości posłał swego Jednorodzonego Syna który "stał się człowiekiem" i dokonał dzieła zbawienia świata. Chrześcijanie wierzą, że przyjmując ofiarę Jezusa uzyskują zbawienie i życie wieczne. W czasach ostatecznych nastąpi "zmartwychwstanie ciał" oraz Sąd Ostateczny, na którym nastąpi podział na zbawionych i potępionych.

Chrześcijanie wyznań tradycyjnych (m. in.katolicy i prawosławni) czczą także Maryję - matkę Jezusa jako ", Bogurodzicę, Matkę Bożą", świętych i aniołów, które to kulty rozpowszechniły się od IV wieku.

Podstawowym przykazaniem etycznym chrześcijan oprócz przykazań Dekalogu jest przykazanie miłości Boga oraz bliźnich (nawet nieprzyjaciół).

ęłęóKlasyfikacja wyznań i Kościołów chrześcijańskich

Chrześcijanie wierzą w Kościół powszechny ustanowiony przez Jezusa, jako wspólnotę ludzi wierzących i dążących do Zbawienia.

Klasyczny podział dzieli chrześcijaństwo na trzy główne odłamy:

a) katolicyzm - obejmujący przede wszystkim Kościół rzymskokatolicki oraz inne wyznania katolickie (w jedności z papieżem), ponad miliard wiernych

b) wschodnia ortodoksja - do której zaliczamy prawosławie oraz kościoły wschodnie, razem ponad 300 mln wiernych

c) protestantyzm - grupa wielu różnorodnych wyznań obejmująca m. in. anglikanizm , luteranizm, kalwinizm, metodyzm, prezbiterianizm, baptyzm, unitarianizm oraz pentakostalizm. Najstarsze z nich wywodzą się z XVI wiecznej Reformacji.  

Nabożeństwa i sakramenty

           Wielorakość form odprawiania chrześcijańskich nabożeństw w różnych wyznaniach i z różnych okazji łatwo może zaciemniać fakt, że nabożeństwa takie składa się zawsze z kilku tych samych elementów. Nabożeństwo stanowi zawsze spotkanie człowieka z Bogiem i Boga z ludźmi ma ono postać ciągłego dialogu. Rozpoczyna je:

1. Wyznanie grzechów i prośba o przebaczenie. W kościelnym określeniu („pokuta”) mamy do czynienia z konstatacją, że ludzie żyją w stanie niedoskonałości i zepsucia i dlatego potrzebują Boga.

2. Drugi krok to czytania  z Biblii (Stary i Nowy Testament), rozumiane jako słowa Boga do zgromadzenia wiernych. Wyznanej potrzebie zbawienia przeciwstawia się w nich wspomnienia i relacje o przeżyciach związanych ze zbawieniem. Uzupełniają te słowa zawarta potem w kazaniu ich interpretacja i aktualizacja w odniesieniu do teraźniejszości.

3. Wyznanie wiary (Credo) formułuje jako wspólną deklarację aprobatę zgromadzonych wiernych dla „ Słowa Bożego”. Tekst opiera się na dosłownym brzemieniu Credo przyjętym przez sobory w Nicei i Konstantynopolu. Teraz następuje najważniejsza część nabożeństwa chrześcijańskiego.

4. Wieczerza Pańska. Chodzi tutaj o obrzęd nawiązujący do ostatniej wieczerzy Jezusa z uczniami przed aresztowaniem i egzekucją. Według relacji ewangelicznych Jezus nazwał wtedy chleb swoim ciałem, a wino swoją krwią i wezwał siedzących z nim przy stole do powtarzania tej uroczystości na jego pamiątkę. W toku nabożeństwa, kiedy zebrani wyznali swoją wiarę, uważa się ten moment za najwyższy stopień Bożej opatrzności. Kulminację uczty eucharystycznej stanowi spożycie chleba i wina: komunia. (Katolicy wyznają realną obecność Chrystusa pod postacią chleba i wina).

5. Następują modlitwy pochwalne, dziękczynne i błagalne, odpowiadające dialogowemu tokowi nabożeństwa, a zwłaszcza jego punktowi kulminacyjnemu. Takie modlitwy, mówione lub śpiewane, towarzyszą także wszystkim pozostałym częściom nabożeństwa i stanowią istotny element każdej uroczystości.

Tych pięć elementów to podstawowe składniki każdego nabożeństwa chrześcijańskiego. Tradycja prawosławna, rzymska, anglikańska i starokatolicka największe znaczenie przywiązuje do Wieczerzy Pańskiej albo „uczty eucharystycznej”. W Kościołach protestanckich, zwłaszcza w reformowanych, silniejszy akcent kładzie się od pierwsze od trzeciego, a więc przede wszystkim na czytaniu i interpretacji słów biblijnych. Protestanci mówią o „nabożeństwach” a prawosławni o „liturgii”.

W Kościele rzymskim i prawosławnym istnieje siedem sakramentów. Oba najważniejsze sakramenty, chrzest i Eucharystia- Wieczerza Pańska, były od początku bezsporne – chrzest jako sakrament wstąpienia do Kościoła i przyznania się do Chrystusa, Eucharystia jako istota chrześcijańskiego nabożeństwa.  Tych pięć pozostałych sakrament tradycji rzymskiej i prawosławnej to częściowo obrzędy związane z punktami zwrotnymi w życiu: bierzmowanie jako obrzęd upamiętniania zstąpienia Ducha Świętego w Zielone Świątki i świadome potwierdzenie chrztu przyjętego w dzieciństwie oraz inicjacja w wiek dorosły; małżeństwo i kapłaństwo, rozumiane jako usankcjonowanie przynależności stanowej i uzyskiwanie pełni praw – do porządku seksualnego z jednej strony i oficjalnej służby w Kościele z drugiej strony; wreszcie namaszczenie chorych jako sakrament przeznaczony dla ludzi, których  życie znajduje się w niebezpieczeństwie. Wszystkie sakramenty, (oprócz chrztu, który sam w sobie gładzi wszystkie grzechy, w tym grzech pierworodny) opierają się na biblijnej obietnicy odpuszczenia grzechów, skupionej w spowiedzi (sakramencie pokuty).

Chrześcijanie obchodzą uroczyście najważniejsze wydarzania z życia Jezusa, jego śmierć i zmartwychwstanie , a terminy tych świąt w ciągu roku pokrywają się częściowo ze świętami żydowskimi lub pogańskimi.

Chrześcijaństwo jest obecnie największą religią świata liczącą 2,2 mld wiernych i stanowiącą 32 proc. światowej populacji. 

Bibliografia

Kondrat K, Bogactwo światopoglądów religijnych, Wyd. Trans Humana, Białystok 1999, s. 33. 
Pawłowski P., Chrześcijaństwo, wyd. Znak, Kraków 1997.

http://wpolityce.pl/wydarzenia/42970-chrzescijanstwo-nadal-najliczniejsza-religia-na-swiecie-tuz-za-nimi-sa-muzulmanie-statystycznie-mlodsi, dostępny dn. 14.01.2014 r.